Je video’s ondertitelen: waar moet je op letten?
Ik ben mijn werkzame leven begonnen als ondertitelvertaler. Ik maakte ondertitels voor Science Fiction Channel; series als De man van zes miljoen. Anderhalf jaar deed ik dat, zo’n beetje fulltime.
Eén aflevering van 45 minuten stond gelijk aan drie uur werk, als je geroutineerd was en flink doorwerkte. En over de juiste apparatuur beschikte.
Nu leer ik ondernemers hoe ze zelf video’s kunnen maken met hun smartphone, zodat ze daarmee hun bereik enorm vergroten. En ik raad ze altijd af om hun video’s te ondertitelen.
Redenen om je video’s niet te ondertitelen
- Het kost veel tijd, zeker als je het een beetje goed wilt doen.
- Slechte ondertitels doen je video meer kwaad dan goed
- Je stem bepaalt voor bijna 40% of je boodschap congruent is. Oftewel; of je geloofwaardig overkomt. Dat onbewuste gegeven mis je als je ondertitels gebruikt. Je kunt dan bijna net zo goed geen video maken en gewoon tekst gebruiken.
Als je wel ondertiteling onder je video’s wilt, let dan in elk geval op de volgende zaken:
- Zorg dat de ondertiteling zelfstandig het verhaal vertelt
De functie van ondertiteling is dat je een video ook zonder geluid kunt bekijken en begrijpen. Dat betekent dat je ondertiteling zelfstandig het verhaal moet kunnen vertellen en dat je niet alleen woorden in beeld laat komen om ze te benadrukken. Dat lijkt leuk, maar het leidt enorm af en de functie van de ondertitels gaat volledig verloren. De video moet alsnog met geluid bekeken worden, wil je kijker je boodschap meekrijgen.
- Zorg dat je ondertitels op het goede moment in beeld komen
Ondertitels die te vroeg of te laat in beeld komen, leiden de aandacht af van je kijker. Professionele ondertitelvertalers bepalen tot op de kwartseconde nauwkeurig wanneer ondertitels in beeld komen en weer verdwijnen. Goed getimede ondertitels worden door je hersenen nauwelijks geregistreerd als een losse informatiebron. Nu hoeft het natuurlijk niet zo nauwkeurig tot op de kwartseconde, maar ondertitels die te vroeg of te laat binnen komen, maken dat je kijker twee dingen tegelijk moet doen die op dat moment niets met elkaar te maken hebben, namelijk lezen en luisteren. Dat gaat niet samen, en daarmee doe je afbreuk aan je verhaal.
- Gebruik leestekens
Je praat nooit monotoon achter elkaar oeverloos door zonder te pauzeren of zelfs adem te halen. Althans, dat hoop ik voor je. Als je praat, bouw je pauzes in. Je haalt adem, je legt nadruk op een deel van een zin, en je intonatie maakt dat een luisteraar weet wanneer een zin begint en wanneer een zin eindigt. Zorg dus dat je ondertitels ook beginnen met een hoofdletter en eindigen met een punt. Anders wordt het een eindeloze woordenbrij waar je kijker geen kop of staart van kan maken en komt in elk geval niet over wat je wilt overbrengen.
- Controleer je ondertitels
Er zijn programma’s waarmee je automatisch kunt laten ondertitelen. Dat lijkt ideaal, want het scheelt je heel veel tijd. Alleen: die programma’s kunnen niet altijd goed omgaan met gesproken taal. Hoofdletters en leestekens verdwijnen, zinnen die je zelf niet afmaakt, worden in de ondertiteling niet gecorrigeerd en soms worden woorden niet goed verstaan waardoor er iets heel anders in beeld komt dan jij hebt gezegd. Controleer dus altijd je ondertitels en pas ze handmatig aan.
Tot slot, ter illustratie
Een filmpje over een jongen die een heldendaad heeft verricht. Zet de ondertiteling aan (het meest linkse knopje rechts onderin beeld) en het geluid uit. En kijk wat slechte ondertiteling met een video doet.
https://www.youtube.com/watch?v=r8sMRQZlanM